Οι καρποί του οικουμενικού Διαλόγου

Αν αναλογιστούμε οτι μέχρι πριν 50-60 χρόνια δεν υπήρχε καμία επαφή ανάμεσα σε καθολικούς και ορθόδοξους ιεράρχες αλλά μόνο παγωνιά και αντιπαράθεση, σήμερα έχουν βγάλει πολλές άκρες.

Μπορούμε να διανοηθούμε τί τεράστιες προόδους έχουν γίνει ώστε ο Πάπας Βενέδικτος όταν επισκέφτηκε στην Πόλη τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο 2006 του έδωσαν ψαλτήρι και έψελνε στα ελληνικά τα τροπάρια του Όρθρου? Το παρατήρησε κανείς αυτό?
Πόση πρόοδος δεν έχει σημειωθεί από την εποχή που ο προκάτοχός του Λέων ο 13ος το 1898 (?) είχε απευθυνθεί στις Ορθόδοξες Εκκλησίες καλώντας να επιστρέψουν στο μαντρί λες και ήταν μαύρα πρόβατα?

Ή το 1995 όταν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' μέσα από την εγκύκλιό του "Ίνα πάντες έν ώσι" της οποίας συμμετείχα στο Βατικανό στη μετάφραση, έφτασε στο σημείο να προσκαλέσει τους Ορθόδοξους να του προτείνουν πώς θα μπορεί να ασκηθεί το παπικό πρωτείο? Ποιός? Ένας Πάπας!
Τουλάχιστον στην Αθήνα, όταν πανηγυρίζει μια καθολική ενορία, παρίσταται και ορθόδοξος ιερέας.

Στη Σύρο, ο καθολικός Επίσκοπος και ο Ορθόδοξος Μητροπολίτης απευθύνουν την πρωτοχρονιά κοινό μήνυμα. Αυτό ήταν αδιανόητο πριν λίγες δεκαετίες!

Η μητέρα μου, ορθόδοξη, επειδή τέλεσε μόνο καθολικό γάμο στο εξωτερικό και όχι ορθόδοξο, της αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια! Αυτά δεν συμβαίνουν πλέον.

Έπειτα από 1000 χρόνια χωρισμού δεν μπορούν να τα ξαναβρούν μέσα σε λίγα χρόνια. Αυτό οφείλεται τόσο στο γεγονός οτι το Παπικό Πρωτείο δεν είχε τις διαστάσεις που έχει σήμερα όσο και στο γεγονός οτι η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει κατακερματιστεί σε δεκάδες εκκλησίες όπου η κάθε μια έχει τις δικές ενστάσεις.

Παρόλα αυτά όμως ο διάλογος για την επανένωση συνεχίζεται, πολλά βήματα έχουν γίνει και πολλά περισσότερα θα γίνουν ακόμα και αυτό ακριβώς επειδή είναι διάλογος βασιζόμενος στην αγάπη και στην αλήθεια και όχι σε συμφωνίες κάτω από το τραπέζι.

Απάντηση σε λίβελλο του Πατριάρχη Μόσχας κατά της Καθολικής Εκκλησίας

Τότε ακόμα (1980) δεν είχε μεν
αρχίσει η μαζική ίδρυση καθολικών ναών, όμως υπήρχε ήδη το προαίσθημα
της αρχής αυτής της διαδικασίας. Και η Σύνοδος ακύρωσε την απόφαση.

Δεν μας τα λέει καλά ο νυν Πατριάρχης Μόσχας και τότε Μητροπολίτης Σμολένσκ!
Αλλά τί να κάνουμε όταν έχουμε επιλεκτική μνήμη!

Ουδέποτε τις τελευταίες δεκαετίες η Καθολική Εκκλησία ίδρυσε ναούς σε Ρωσία/Ουκρανία για να προσηλυτίσει ορθόδοξους.

Το 1595 υπογράφηκε η Ένωση της Βρέστης σύμφωνα με την οποία μεγάλο μέρος των χριστιανών της Ανατολικής Ευρώπης επανενώθηκε με την Εκκλησία της Ρώμης διατηρώντας την Βυζαντινή Θεία Λατρεία. Η ένωση αυτή δεν έγινε δια πυρός και σιδήρου.
Το σχίσμα ανάμεσα στην Καθολική και Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ήταν όπως το εννοούμε σήμερα.

Το Σχίσμα ανάμεσα σε Ρώμη και Κωνσταντινούπολη έγινε το 1054. Το Σχίσμα ανάμεσα σε Ρώμη και Μόσχα έγινε το 1595. Αυτό σημαίνει οτι μέχρι τότε Ρώμη και Μόσχα βρισκόντουσαν σε εκκλησιαστική κοινωνία.

Το Ορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας ήταν σε κοινωνία με την Ρώμη μέχρι το 1726. Τότε υπήρξε διχασμός στην τοπική Εκκλησία της Αντιοχείας σχετικά με την διαδοχή στον Πατριαρχικό Θρόνο και εξελέγησαν δύο Πατριάρχες. Ο Πάπας Ρώμης αναγνώρισε τον έναν και έτσι δημιουργήθηκε σχίσμα με 2 Πατριαρχεία. Αλλά και στη συνέχεια οι ελληνικές εκκλησίες στη Νότια Ιταλία βρίσκονταν σε κοινωνία και με τη Ρώμη και με την Κωνσταντινούπολη.

Το οριστικό σχίσμα επήλθε το 1870 όταν η Α' Οικουμενική Σύνοδος του Βατικανού ανακήρυξε το παπικό αλάθητο και το οτι εκτός Καθολικής Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία, γεγονός που προκάλεσε την αγανάκτηση των Ορθοδόξων Εκκλησιών και όχι μόνο.

Για να επιστρέψω στον νυν Πατριάρχη Μόσχας, ξεχνάει να μας πει οτι το 1946 η Ελληνόρυθμη Καθολική Εκκλησία στην Ουκρανία ("ουνίτες") που αριθμούσε 4 εκατομμύρια πιστούς, αποσπάστηκε με τη βία από το κομμουνιστικό σταλινικό καθεστώς και η περιουσία της, ναοί, μοναστήρια που είτε προυπήρχαν του 1595 είτε χτίστηκαν αργότερα, αποδόθηκαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Μόσχας. Οι επίσκοποι, οι ιερείς και φυσικά ο λαός που ήταν η απόλυτη πλειοψηφία αναγκάστηκαν με το ζόρι να απαρνηθούν την Καθολική Εκκλησία, όσοι παρέμειναν πιστοί στη Ρώμη τους περίμεναν η εξορία στη Σιβηρία, οι μυστηριώδεις εξαφανίσεις κλπ. Για το ευτυχές γεγονός μάλιστα δόθηκε και πάρτυ από την πλευρά Κομουνιστών και Ορθόδοξων.

Ο λόγος που αποσπάστηκε η Ελληνοκαθολική Εκκλησία ήταν απλός. Αφού η ηγεσία της βρισκόταν στο εξωτερικό, σε εχθρικό έδαφος, ήταν εκτός ελέγχου και αποτελούσε απειλή για το κομουνιστικό καθεστώς. Ενώ μια εκκλησία με έδρα δίπλα στην Κόκκινη Πλατεία έστω και σακατεμένη όπως την είχε καταντήσει το καθεστώς, ήταν εύκολα ελεγχόμενη. Μην ξεχνάμε οτι πολλοί "επίσκοποι" της Ρώσικης Εκκλησίας ήταν πράκτορες της KGB και κάρφωναν τους πιστούς που προσεύχονταν, γεγονός που αναγνώρισε η Ρωσική Εκκλησία και ζήτησε συγγνώμη. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που οδήγησαν τον Πάπα Πίο Ιβ' το 1950 να αφορίσει όσους ήταν μέλη των κομουνιστικών κομμάτων.

Το 1989 όταν κατέρρευσε το κομουνιστικό καθεστώς, οι καθολικοί απλά πήραν πίσω τους ναούς και τις περιουσίες τους, και αυτό θεωρήθηκε προσηλυτισμός από την Ορθόδοξη Εκκλησία! Το να διεκδικεί εκκλησία τους πιστούς και την περιουσία άλλης εκκλησίας που της είχαν αποδοθεί αυθαίρετα από ένα άθεο καθεστώς, το θεωρώ επιεικώς απαράδεκτο.
Ας προσέχει λοιπόν ο κάθε Σμολένσκ και Μόσχας όταν μιλάει επειδή τα ιστορικά ντοκουμέντα και μαρτυρίες υπάρχουν στην διάθεση του καθενός.

Μόνο οι ίδιοι οι καθολικοί Ουκρανοί ξέρουν πόσο υπέφεραν και βασανίστηκαν από αυτή την ληστρική απόφαση.

Κατά τα άλλα συμφωνούμε απόλυτα οτι
«Ουσιαστικά και σε εμάς (όπως και στους Καθολικούς) υπάρχει η αμοιβαία
αναγνώριση των Μυστηρίων. Δεν έχουμε Μυστηριακή κοινωνία, όμως
αναγνωρίζουμε τα Μυστήρια... Αν ένας καθολικός κληρικός προσέλθει στην
Ορθοδοξία εμείς τον δεχόμαστε ως κληρικό, δεν τον χειροτονούμε εκ νέου.
Και αυτό σημαίνει ότι de facto αναγνωρίζουμε τα Μυστήρια της Καθολικής
Εκκλησίας».

Πλησιάζει το τέλος του κόσμου ?

Πρόκειται για απαντήσεις που έδωσα σε μια φοιτήτρια Θεολογίας που υποστήριζε οτι πλησιάζει το τέλος του κόσμου, λόγω "σημείων" που εκπληρώνονται.

'Οσον αφορά τα "σημεία", οι προηγούμενες γενιές έχουν δει και χειρότερα.

Αναφέρω χαρακτηριστικά την "μάστιγα του Θεού" τον Αττίλα, τον "Μαύρο Θάνατο" που αφάνισε το 1/3 των ευρωπαίων στο μεσαίωνα, τον εκατονταετή πόλεμο, τους σεισμούς περίπου το 1570 που κατέστρεψαν τη Μεσόγειο, το έτος χωρίς καλοκαίρι (1817) που εκατομμύρια ευρωπαίοι πέθαναν από πείνα, της φρίκη της ισπανικής γρίππης (1918).

Είναι γεγονότα που η ανθρωπότητα έχει ξαναζήσει, απλά σήμερα χάρη στα ΜΜΕ το τσουνάμι της Ιαπωνίας προκαλεί αίσθηση, σε αντίθεση με άλλα χειρότερα τσουνάμι που ο φακός δεν τα κατέγραψε (πχ η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης πριν 3500 χρόνια, Σουμάτρα 1880).

Καλό είναι να είμαστε σε εγρήγορση επειδή ο Κύριος μπορεί να έρθει τώρα και να μην προλάβω να τελειώσω αυτό το μήνυμα, μπορεί να έρθει και μετά από 5000 χρόνια. Σημεία πάντα θα υπάρχουν.

 Σέβομαι την προσωπική σου άποψη. Στο "Πάτερ ημών" πάντα υπερτονίζω το "ελθέτω η βασιλεία σου" επειδή βλέπω την Δευτέρα Παρουσία σαν λύτρωση παρά σαν κάτι το τρομακτικό. Τώρα για το σε ποιά πλευρά καθίσω, ίσως καταφέρω να "μπερδευτώ κατά λάθος" στα δεξιά αν δεν με πάρουν χαμπάρι.

Δεν έχω καλή μνήμη από τα μαθήματα, δεν ξέρω αν η μετάδοση πάει καπάκι και με την αποδοχή/μεταστροφή, επειδή το ευαγγέλιο έχει γίνει γνωστό στην Κίνα επί Μάρκο Πόλο, και στους ιθαγενείς της Αμερικής το ίδιο λίγο αργότερα, αλλά δυστυχώς δια πυρός και σιδήρου.

Η γνώση είναι κάτι το υποκειμενικό, δεν ξέρουμε για παράδειγμα μετά από 500 χρόνια πόσα ακόμα επιτεύγματα θα υπάρχουν π.χ. να θεραπεύεται ο καρκίνος με ένα depon.... Τώρα για το κράτος του Ισραήλ... είναι ακόμα φρέσκο, η πολιτική κατάσταση είναι ρευστή, τα σύνορα πάντα αλλάζουν, κράτη συγχωνεύονται, νέα δημιουργούνται...Δεν αποκλείεται να δούμε σε λίγα χρόνια...τη Συρία σε ρόλο αστυνόμου των ΗΠΑ και το Ισραήλ να ξεπέσει σε αχρηστία...Μπορεί το Ισραήλ που αναφέρει η Βίβλος να είναι η Εκκλησία, το νέο Ισραήλ.

Όλα υποκειμενικά είναι...όπως και η γνώμη μου. Η Αποκάλυψη του Ιωάννη και ο Ζαχαρίας όπως και όλα τα προφητικά βιβλία της Αγίας Γραφής έχουν έντονο αλληγορικό χαρακτήρα και πολλές φορές στο παρελθόν έγιναν γκάφες επειδή πιστέψαμε οτι φτάσαμε στο αμήν. Η ερμηνεία τους είναι πολύ δύσκολη.

Επ'ευκαιρία κυκλοφορούν και οι προφητείες του Μαλαχία του καλόγερου, σύμφωνα με τις οποίες ο σημερινός πάπας είναι ο προτελευταίος, στη Βασιλική του Αγίου Παύλου στη Ρώμη, που υπάρχουν ψηφιδωτά με όλους τους Πάπες, δεν έχει μείνει πολύς χώρος για νέα ψηφιδωτά κλπ...

Περί Καλβινισμού της Β' Βατικανής συνόδου

Πρόκειται για απαντήσεις που έδωσα όσον αφορά την εγκυρότητα και ορθοδοξία της τελευταίας Οικουμενικής Συνόδου της Καθολικής Εκκλησίας.

Βέβαια η αποδοχή της εγκυρότητας της Β' Βατικανής συνόδου καθιστά πολλές συζητήσεις γύρω απο τις Καλβινιστικές πρακτικές που εισχώρησαν…

Καλό είναι να γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στο θαύμα που ονομάζεται Β΄Βατικανή Σύνοδος και στο Μάη του 68 που την επισκίασε 3 χρόνια αργότερα.

Πράγματι, η Σύνοδος μέσα από την διάταξη Sacrosanctum Concilium είπε μερικά απλά πράγματα.
Η Μητέρα Εκκλησία επιθυμεί την συνειδητή και ενεργή συμμετοχή των πιστών στη Λειτουργία (SC14). Εδώ η Σύνοδος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις των παπών  Πίου Ι,Πίου ΙΑ’, Πίου ΙΒ΄να μάθουν οι πιστοί να ψέλνουν τις απαντήσεις στη Λειτουργία, αντί την ώρα της Λειτουργίας να απαγγέλουν το Ροδάριο ή κάποιο εννεαήμερο.

Κανένας άνθρωπος ακόμα και αν είναι ιερέας δεν μπορεί να προσθέσει, να αφαιρέσει ή να αλλάξει κάτι στη λειτουργία (SC22.3). Δεν επιτρέπονται οι καινοτομίες και κάθε νέος τύπος πρέπει να προέρχεται οργανικά από λειτουργικές μορφές που ήδη υπάρχουν (SC23).

Η λειτουργική γλώσσα  για τα λατινικά τυπικά είναι μόνο η λατινική (SC36.1) και η τοπική γλώσσα μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για τα αναγνώσματα και κάποιες δεήσεις (SC36.2).

Καρπός ήταν το νέο Ρωμαικό Τυπικό, που δεν έκανε τίποτα άλλο από το να επανεισάγει λειτουργικές συνήθειες της πρώτης χιλιετίας.

Ο Μάης του 68 που ακολούθησε, έδωσε νέα πνοή όχι μόνο στον κόσμο, αλλά δυστυχώς και στην καθολική εκκλησία που ζει μέσα στον κόσμο. Κάποια από τα συνθήματά του, του τύπου "Διαβάστε λιγότερο, ζήστε περισσότερο", "Το αλκοόλ σκοτώνει. Πάρτε LSD", "Ούτε Θεός ούτε αφέντης" εισχώρησαν μέσα στην εκκλησία προκαλώντας μεγάλο χάος και σύγχυση τόσο στην θεολογική σκέψη όσο και στην λειτουργική πρακτική. Για τις καλβινιστικές πρακτικές που αναφέρετε, η Εκκλησία τα τελευταία 50 χρόνια, έχει αφορίσει τόσους πολλούς θεολόγους, όσους δεν έχει αφορίσει σε 20 αιώνες. Αν δεν είχε γίνει η Β’ Σύνοδος του Βατικανού, η μπάλα θα είχε πάρει την Σύνοδο του Τρέντο κοκ με νέες ερμηνείες. Δεν είναι τυχαία η φράση του Παύλου ΣΤ΄ το 1972 ότι ο καπνός του σατανά έχει εισχωρήσει στην εκκλησία.

Σήμερα η Εκκλησία βιώνει μια μεταβατική περίοδο που προσπαθεί να συνέλθει και να εξισορροπήσει. Και μελλοντικά, η Ιστορία θα κρίνει μάλλον αρνητικά τις τελευταίες δεκαετίες. Έχει ξανασυμβεί άλλωστε και στο παρελθόν.

Επίσης υπάρχουν και κάποιες διαφορές στα ιερατικά άμφια.

Τα ίδια είναι. Απλά στην Λειτουργία επικράτησε η Casula έναντι της Pianeta και έπεσε σε αχρηστία το Manipulum. Ίσως να αναφέρεστε σε κακόγουστες παρδαλές διακοσμήσεις των αμφίων.

Πολλοί ιερείς που ακολουθούν την νέα τέλεση λένε πως η παραδοσιακή είναι κουραστική.

Τους κουράζει και η νέα, πιστέψτε με. Αλλοίμονο στους εργάτες στα εργοστάσια και στους υπαλλήλους γραφείου που κάνουν επί 8 ώρες καθημερινά τις ίδιες κινήσεις…

"Προσωπικές εκφράσεις προσευχής" στην Θεία Λειτουργία

Δεν υπάρχουν -ευτυχώς- Διάταξη και Κανόνες που να ορίζουν χορούς και τα συναφή στη Λειτουργική ζωή της Καθολικής Εκκλησίας.
Τώρα για ποιό λόγο γίνονται αυτά τα έκτροπα  υπό την ανοχή πολλών επισκόπων, το αφήνω στην κρίση του καθενός.
Και να αναφέρω και την καθαρά προσωπική μου γνώμη. Το να βλέπω ιερείς, διακόνους και υπηρέτες να εισέρχονται στη θεία Λειτουργία λικνιζόμενοι στους ίδιους ρυθμούς που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί τους Ίνκας, Μάγια, Αζτέκοι κλπ για να προσφέρουν ανθρωποθυσίες στις δικές τους θεότητες, το θεωρώ βδέλυγμα ενώπιον του Θεού. Και αυτό, επειδή μου δημιουργείται ο φόβος οτι λατρεύουν τον ινδιάνο θεό-ήλιο Ίντι στο πρόσωπο του Ιησού υπό την δικαιολογία μιας οικτρά παρερμηνευμένης "Inculturation".
Και συνεχίζω θέτοντας έναν προβληματισμό: Η Ρωμαϊκή Θεία Λειτουργία όπως την ορίζουν οι Διατάξεις και οι Κανόνες είναι πανέμορφη είτε όπως τελούνταν πριν την Β' Σύνοδο του Βατικανού είτε με το "νέο" τυπικό του 1968 το οποίο στην ουσία επανεισήγαγε λειτουργικές συνήθειες της πατερικής περιόδου που χρησιμοποιούνταν ευρέως κατά την πρώτη χιλιετία στην Δυτική Εκκλησία. Όποιος διαβάσει την διάταξη περί Λειτουργίας της Β' Βατικανής Συνόδου και τις υπόλοιπες διατάξεις θα δει οτι πουθενά, δεν αφήνεται καν να εννοηθεί οτι μπορούμε να χορεύουμε ταγκό στην θεία Λειτουργία, να ντυνόμαστε κλόουν και κοτόπουλα στις "αποκριάτικες" λειτουργίες ή να τιναζόμαστε στο πάτωμα αφρίζοντας σαν τους σεληνιασμένους επειδή δήθεν ο ερχομός του αγίου Πνεύματος προκαλεί τέτοια "συμπτώματα".
Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄το 2007 πολύ σωστά έφερε ξανά στο φως την ξεχασμένη "παλιά" Λειτουργία, επιτρέποντας σε όλους τους ιερείς να την τελούν ελεύθερα, χωρίς την άδεια του τοπικού επισκόπου. Για να θυμούνται οι παλαιοί και να "μαθαίνουν" οι νέοι. Με αυτό τον τρόπο θέλησε να δώσει ένα τέλος στη ρήξη μεταξύ παραδοσιακών και νεωτεριστών και ξεκαθάρισε οτι η παλαιά και η νέα Λειτουργία είναι ίσες μεταξύ τους.
Από την άλλη, πολλοί καθολικοί δεν συμμετέχουν στη Λειτουργία ή και αποχωρούν σιωπηρά επειδή δεν καταφέρνουν να "εγκλιματισθούν" στην ατμόσφαιρα που επικρατεί στις περισσότερες ενορίες. Στις περισσότερες ενορίες, συνήθως, υπάρχει μια "λειτουργική" ομάδα, η οποία παραμερίζει τις δεήσεις του επίσημου τυπικού που με τον τρόπο που έχουν γραφτεί αγκαλιάζουν όλη την εκκλησία, και τις αντικαθιστούν γράφοντας οι ίδιοι προσευχές που εκφράζουν την θρησκευτικότητα, την ψυχολογία και τις ανάγκες των ίδιων. Επίσης βάζουν στην άκρη τα βιβλικά αναγνώσματα που έχει το τυπικό για την συγκεκριμένη Κυριακή και τις αντικαθιστούν με άλλα που έχουν επιλεχθεί με βάση το τί "εκφράζει" μια ομάδα 5-6 ατόμων.  Με αυτό τον τρόπο όμως ο απλός καθολικός που προσέρχεται στην θεία Λειτουργία για να λάβει μέρος στο ευχαριστήριο Δείπνο και στην σταυρική Θυσία του Ιησού Χριστού, καταλαβαίνει οτι παρακολουθεί κάτι που του είναι εντελώς ξένο, κάτι που δεν έχει ετοιμαστεί και για αυτόν, και έτσι η Λειτουργία αντί να είναι "για πολλούς" γίνεται από λίγους "για λίγους" και "για τους ίδιους".